Podczas gdy we Francji, w roku 1792 zaczynają rozchodzić się pogłoski o rozpoczęciu wojny z Niemcami, wachmistrz Natalis Delpierre przebywa  w Belzingen, niedaleko Berlina, w odwiedzinach u swojej siostry Irmy. Jest ona służącą u pewnej Francuzki, madame Keller, wdowy po niemieckim przemysłowcu.

Natalis natychmiast zaprzyjaźnia z Jeanem, synem pani Keller, bardzo zakochanym w Marthe de Lauranay, również Francuzce, także mieszkającej w Belzingen razem z dziadkiem. Arogancki pruski porucznik, Frantz von Grawert, odrzucony konkurent do ręki Marthe, z zawiścią patrzy na tę sielankę i w końcu prowokuje Jeana Kellera do pojedynku.

Rankiem, w dniu w którym miał się odbyć pojedynek, zostaje ogłoszona mobilizacja i Jean, jako obywatel nieniecki, zostaje wcielony do tego samego pułku, co Grawert. Pojedynek staje się niemożliwy, a ze strony Frantza na nieszczęśliwca zaczynają spadać szykany. Młodzieniec, doprowadzony do ostateczności, uderza oficera i następnie ucieka, a za jego schytanie zostaje wyznaczona nagroda.

Pan de Lauranay i jego wnuczka opuszczają wtedy Belzingen w towarzystwie Delpierre'a i pani Keller i rozpoczynają długą podróż powozem poprzez terytorium niemieckie, po którym poruszają się oddziały wojskowe. W czasie tej podróży przyłącza się do nich Jean Keller, ścigany przez Bucha, kłusownika, przyciągniętego chęcią zdobycia wysokiej nagrody za schwytanie zbiega. Po wielu perypetiach zbiegowie przekraczają na piechotę granicę, korzystając z przełęczy w lesie Argonne.

Jednakże Prusacy znajdują się już na terytorium francuskim, a Delpierre i Keller, schwytani przez Bucha i jego popleczników, stają przed sądem wojskowym. Po bardzo pobieżnym procesie zostają postawieni przed plutonem egzekucyjnym i dosłownie w ostatniej chwili atak wojsk francuskich ratuje ich przed śmiercią.

Jeran odnajduje swoją matkę i dowiaduje się, że jest narodowości francuskiej, ponieważ jego lotaryńscy przodkowie, którzy wyemigrowali do Niemiec, nigdy nie zostali naturalizowani. Od tej chwili nie czuje się już zobowiązany aby służyć w wojsku niemieckim, towarzyszy Delpierrowi, który odnalazł swój szwadron. Obaj mężczyźni walczą ramię w ramię w bitwie pod Valmy, gdzie zabija Frantza, atakającego ze swoim pułkiem pozycje wojsk francuskich.

Nieco później Jean poślubia Marthe, a Delpierre jest świadkiem na ich ślubie. Natalis ponownie wyrusza na wyprawy wojenne i kończy swoją karierę wojskową w stopniu kapitana.

Le Chemin de France

Alors qu’en France, en juin 1792, des rumeurs de guerre avec l’Allemagne commencent à circuler, le maréchal des logis Natalis Delpierre se trouve à Belzingen, près de Berlin, en visite auprès de sa sœur Irma. Elle est domestique chez madame Keller, une Française veuve d’un commerçant allemand.

Natalis sympathise aussitôt avec le fils Keller, très épris de Marthe de Lauranay, Française également, qui vit à Belzingen avec son grand-père. L’arrogant lieutenant prussien Frantz von Grawert, amoureux éconduit, voit cette idylle d’un mauvais oeil et provoque Jean Keller en duel.

Le matin de la rencontre, la mobilisation est déclarée et Jean, sujet allemand, se voit incorporé dans le propre régiment de Grawert; le duel devient donc impossible et les brimades commencent à pleuvoir sur le malheureux. Révolté, le jeune homme frappe l’officier et prend la fuite car, désormais, sa tête est mise à prix.

Monsieur de Lauranay et sa petite-fille quittent alors Belzingen en compagnie des Delpierre et de madame Keller, et un long voyage en voiture commence à travers une Allemagne sillonnée par les troupes en marche. En cours de route, Jean Keller, traqué par Buch, un braconnier alléché par la prime, se joint à eux. Après maintes péripéties, c’est à pied qu’ils passent la frontière en empruntant un défilé de la forêt d’Argonne.

Mais les Prussiens se trouvent aussi sur le territoire français et, capturés par Buch et ses acolytes, Delpierre et Keller comparaissent devant un tribunal militaire; jugés sommairement, ils font face au peloton d’exécution lorsque, à l’ultime seconde, une attaque des troupes françaises les sauve.

Jean retrouve sa mère et apprend alors qu’il est lui aussi de nationalité française car ses ancêtres lorrains, émigrés en Allemagne, n’avaient jamais obtenu leur naturalisation. Désormais, il n’est plus obligé de servir dans les rangs allemands et suit Delpierre qui vient de retrouver son escadron. Les deux hommes combattront côte à côte à la bataille de Valmy et, au cours de l’engagement, Jean tuera Frantz qui montait à l’assaut avec son régiment. Peu après, il épousera Marthe, et Delpierre sera son témoin. Ce dernier repartira pour de glorieuses campagnes et terminera sa carrière avec le grade de capitaine.

Claude Legrand (1998)

The Road to France

Natalis Delpierre, a Captain in the French Army, recounts the tale of his visit in the summer of 1792 when he went to visit his sister, Irma, who was living in Prussia in the service of Madame Keller and her son Jean. The time of his visit coincides with rumors of France and Germany going to war. When war does break out Jean Keller is forced to join the Prussian Army and serve under the man who is his rival for the attention of Mademoiselle Martha de Lauranay, a man he was scheduled to duel. Martha, her father, Irma and Natalis are forced to leave Prussia on the road to France. Meanwhile, Madame Keller, who is devoted to her son, starts to follow Jean wherever his unit is being deployed. This only lasts a short time as Jean is forced to desert the Army after he strikes his rival and superior officer, then he and his mother must also try to escape to France.

Dennis Kytasaari (2001)