|
1) V. studiował prawo w Paryżu, po czym postanowił zająć się literaturą. W 1850 w Théâtré [!] Historique Alexandre’a Dumasa wystawiono z powodzeniem jego sztukę Les Pailles rompues. W latach 1852-54 V. był sekretarzem Théâtre Lyrique, a następnie maklerem giełdowym, nie rezygnując przy tym z pisania komedii, librett operowych i opowiadań. W 1863 w piśmie Julesa Hetzela “Magasin d’Éducation et de Récréation” ukazała się pierwsza część Voyages extraordinaires pt. Cinq Semaines en ballon (1863; Pięć tygodni w balonie, wyd. pol. 1968). Powodzenie opowieści skłoniło V. do napisania podobnych romantycznych historii przygodowych, zawierających precyzyjne opisy fantastycznych wówczas, lecz dopracowanych w szczegółach, odkryć naukowych. Kolejne odcinki Voyages obejmowały: Le Voyage au centre de la Terre (1864; Wyprawa do wnętrza ziemi, wyd. pol. 1976), De la Terre à la Lune (1865; Wokół księżyca, wyd. pol. 1975), Vingt Mille Lieues sous les mers (1870; Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi, wyd. pol. t. 1-2, 1870-71) oraz L’Île mystérieuse (1874; Tajemnicza wyspa, wyd. pol. t. 1-3, 1875-76). W książkach tych V. trafnie przewidział niektóre odkrycia i wynalazki, takie jak okręt podwodny, akwalung, telewizja czy podróże kosmiczne.Powieści V. cieszyły się ogromną popularnością na całym świecie. Olbrzymie zainteresowanie wzbudziła zwł. powieść Le Tour du monde en quatre-vingt jours (1873; W osiemdziesiąt dni dookoła świata, wyd. pol. 1873-74) drukowana w odcinkach w “Le Temps”. Książka ta pozostaje do dziś najpoczytniejszym dziełem V. Od 1872 pisarz mieszkał w Amien [!]. W 1892 przyznano mu odznaczenie Legii Honorowej. Powieści V. posłużyły za kanwę do wielu filmów, począwszy od zrealizowanej w 1916 ekranizacji Dwudziestu tysięcy mil podmorskiej żeglugi (kolejna wersja powstała w 1954 w wytwórni Walta Disneya). Wersji filmowej doczekały się również Tajemnicza wyspa (1929 i 1961), Wokół księżyca (1958), Wyprawa do wnętrza Ziemi (1959) i najbardziej popularna powieść - W osiemdziesiąt dni dookoła świata (1956).
2) 14 XI 1889 wypłynęła z Nowego Jorku z zamiarem pobicia rekordu Phileasa Fogga - bohatera powieści Juliusa [!] Verne’a W 80 dni dookoła świata. Pismo “World” relacjonowało jej wyprawę w codziennych artykułach i ogłosiło konkurs na najdokładniejsze określenie czasu okrążenia przez nią globu; główną nagrodą była podróż do Europy. W konkursie wzięło udział prawie milion osób. B. podróżowała statkami, pociągami, rikszą, chińską łodzią, konno i na ośle. Na ostatnim odcinku podróży (San Francisco - Nowy Jork) “World” zapewnił jej podróż specjalnym pociągiem. Wszędzie witały ją dęte orkiestry, ognie sztuczne itp. Ostatecznie podróż trwała 72 dni, 6 godzin, 11 minut i 14 sekund.
3) Używany był do układania transatlantyckiego kabla telegraficznego, które przerwano w 1867, kiedy statek odbył podróż z Liverpoolu do Nowego Jorku, aby przyciągnąć amerykańskich gości zwiedzających wystawę paryską. W rejsie uczestniczył Juliusz Verne, który opisał ten statek w powieści Une Ville flottante [Pływające miasto}(1874).
4) Termin maelstrom został wprowadzony do jęz. angielskiego dzięki utworom francuskiego powieściopisarza Juliusza Verne'a i amerykańskiego autora opowiadań Edgara Allana Poe, którzy wyolbrzymiali wielkość prądu, opisując go jako wielki wir wodny (w jęz. angielskim słowo to oznacza szczególnie gwałtowną i niszczącą sytuację lub ogromny, niebezpieczny wir pochłaniający statki i ludzi).
5) Na początku XX w. wykształcony w Rosji Buriat, pisarz i intelektualista T. Zamcarano przez krótki okres wydawał czasopismo "Szine toli"; tłumaczył również utwory E.A. Poe, J. Verne'a i H.G. Wellsa
6) Nazwa trzech historycznych okrętów podwodnych (pierwszy okręt o napędzie nuklearnym) i łodzi podwodnej znanej z powieści fantastyczno-naukowych. [...] W 1870 ukazała się powieść fantastyczno-naukowa J. Verne'a Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi. W powieści tej Verne opisał wyprawę łodzią podwodną "N." kapitana Nemo.
7) Jules Verne, pisarz powieści fantastycznych, po swojej wizycie w Rumunii [!] w 1892 opisał P. i jego okolice w powieści Le Château des Carpates.
8) U schyłku XIX w. pojawiły się przekłady utworów J.F. Coopera, A. Dumasa, R.L. Stevensona oraz J. Verne'a - słowem teksty, które poruszały wyobraźnię czytelników na całym świecie przez wiele lat i do dziś stanowią ulubioną lekturę młodych marzycieli i pasjonatów (nie tylko płci męskiej). [...] W in. obszar fantastyki - bliższy inspiracjom Juliusza Verne'a - wprowadził swych czytelników Jerzy Żuławski trylogią Na Srebrnym Globie (1903), antycypującą niedaleki rozwój powieści science fiction, a korzystającej z elementów utopii, robinsonady i powieści przygodowej.
9) W science-fiction (s-f) natomiast elementy fantastyczne otrzymują motywację sprawiającej wrażenie racjonalnej i naukowej (Julius [!] Verne, H.G. Wells).
10) Za początek właściwej literatury s. f. uznaje się napisane pod koniec XIX wieku powieści Julesa Verne'a, których podstawy naukowe były jednak w znacznej mierze wymyślone oraz, opierające się na odkryciach naukowych i zawierające krytykę społeczną, utwory Herberta George'a Wellsa.
11) Jego wyobraźnia przynosiła pomysły, których nie dało się przyrównać do mechanicznych wizji Julesa Verne'a, ale objawiały się fantazjami o charakterze astronomicznym, jak te, zawarte w The First Men in the Moon, Wojnie Światów. Z tego ostatniego utworu pochodzi powszechnie przyjęty obraz Marsjan.
12) Prawdziwym osiągnięciem, do dziś czytanym i cenionym dziełem, okazała się powieść Na Srebrnym Globie (1903). Przedstawił w niej dzieje wyprawy na Księżyc (uznaje się, że inspiracją były dlań utwory J. Verne'a i H.G. Wellsa).
|