SŁOWO WSTĘPNE

 

Juliusz Verne, autor popularnych, fantastycznych powieści, urodził się w Nantes w 1828 r. Po ukończeniu szkół w Nantes udał się do Paryża na studia prawnicze. W Paryżu młody Verne poznał szereg artystów, pisarzy i poetów. Pod ich wpływem, a szczególnie pod wpływem Aleksandra Dumasa (ojca) zapragnął popróbować własnych sił na polu literatury.

Zaczął od pisania komedii i wodewilów. Wkrótce jednak rzucił karierę pisarza, i z całą pasją pogrążył się w studia fizyki, astronomii i geografii.

Był to okres szybkiego rozwoju nauki i techniki, idących w parze z rozwojem przemysłu. Francja zaczynała wtedy swoje podboje kolonialne. Mnożyły się ekspedycje naukowe w głąb lądów, które interesowały Francję ze względów kolonialnych. Napływały wiadomości o nowych krajach, nowych ludziach, ich wyglądzie i zwyczajach. Koła mieszczańskie, wśród których żył Juliusz Verne, entuzjazmowały się rozwojem nauk. Dla nich polityka kolonialna oznaczała “krzewienie kultury wśród tubylców”. Nie widzieli oni brutalnego oblicza tej polityki, zakucia w kajdany nędzy i niewoli ludności podbitych krajów, niszczenia ich własnej kultury i zamknięcia im dostępu do nauki.

Verne nie dostrzegał tego również. Dla niego nauka i technika były lekarstwem na wszystko – na biedę, nierówność społeczną, ucisk narodowy. Wyobrażał sobie, że rozwój nauki i techniki stworzy ludziom takie warunki życia, w których, wszyscy będą mogli żyć szczęśliwie.

Stąd płynie głęboki i gorący entuzjazm Verne’a do nauki. Był on obznajmiony z jej osiągnięciami, ze stanem ostatnich odkryć i wynalazków. Ale jego wspaniała, twórcza fantazja unosiła go, kazała mu widzieć i opisywać kraje jeszcze nie odkryte, wynalazki często znacznie później dokonywane.

W 1862 r. ukazała się pierwsza fantastyczno-naukowa powieść Verne’a pt. “5 tygodni w balonie”. Zdobyła ona przebojem szerokie rzesze czytelników i wielbicieli talentu Verne’a. Ta powieść zapoczątkowała bardzo obszerny, bo liczący 58 książek, cykl powieści nowego typu, powieści fantastyczno-naukowych objętych wspólną nazwą “Niezwykłe podróże" (Les voyages extraordinaires).

W każdej z tych książek rozwiązuje Verne inny problem naukowy. Bądź to zwiedza z czytelnikiem nowe, nie zbadane dotychczas kraje; bądź wyrywa, się z orbity ziemskiej w szaloną podróż na księżyc; zstępuje w głąb ziemi kraterami wulkanu, wzbija się w powietrze na dziwacznych, latających maszynach ze stali, pruje głębie oceanów ukryty w niezwykłym statku, podobnym do stalowej ryby, objeżdża świat w rekordowym. jak na owe czasy dyliżansów i statków żaglowych, tempie.

Jego fantazja zna tylko jedną granicę: granicę możliwości określoną ściśle nauką. Dlatego jego wynalazki są możliwe do zrealizowania.

Latające maszyny Verne’a dawno już zdobyły niebo. Łodzie podwodne, których pełen fantazji opis-przeczucie widzimy w książce: “20 000 mil podmorskiej żeglugi" od dawna poruszają się swobodnie w pełnych tajemnic głębiach oceanów. Z map świata zniknęły białe plamy nieznanych lądów.

Postacie bohaterów Vernowskich zbladły, są nam obce i sztuczne. Kogo dziś może wzruszyć czy przekonać kapitan Nemo, który nienawiść do gnębicieli swego kraju rozszerzył na całą ludzkość, zwrócił przeciw całej ludzkości, odizolował się od niej pancerną skorupą swego statku i tysiącami mil oceanów? Dziś każdy z nas rozumie, że ludzie, którzy kochają swój kraj, znajdą swe miejsce nie na dnie oceanów, ale w szeregach bojowników o wolność swej ojczyzny, swego ludu.

Ale powieść Verne’a nie straciła swego uroku. Nie kapitan Nemo jest jej bohaterem. Bohaterem powieści jest cudowny statek Nautilus, jest bezmierna głębia oceanu, pełna własnego, bogatego życia; jest dążenie człowieka do poznania przyrody i jej opanowania.

Dziś, tak jak przed laty zachwyca u Verne’a jego niespożyty entuzjazm dla nauki, jego wiara w postęp nauki i techniki, wiara która otwiera mu bramy do nieznanej jeszcze i nie zbadanej przyszłości.

Z każdej strony powieści Verne’a bije urok nie odkrytych tajemnic, nieoczekiwanych przygód, które zapewniają jej wieczną młodość.

Dlatego właśnie Verne należy wciąż jeszcze do najbardziej znanych i lubianych pisarzy młodzieżowych.