Monako Monaco

W niniejszym opracowaniu, nie aspirującym absolutnie do miana eksponatu filatelistycznego, prezentuję walory filatelistyczne Poczty Monako wydane w 1955 roku z okazji 50 rocznicy śmierci Juliusza Verne’a. Obejmują one serię jedenastu znaczków ząbkowanych, arkusze wydawnicze, próby barw (tylko w formie znaczków nieząbkowanych), wydania artystów (niekiedy także z ich podpisami), koperty pierwszego dnia obiegu i karty maksimum (wydawane także przez firmy niemające do tego uprawnienia) oraz stempel pocztowy stosowany z tej okazji przez Pocztę Monako.

Dużą część przedstawionych skanów wykonano z materiałów pochodzących z mego zbioru, inne pochodzą ze stron firm aukcyjnych i filatelistycznych, a także od pana Marka Mikolona z USA i ze strony internetowej www.dieproofs.it, pana Giorgio Leccese'ego, co zostało uwidocznione odpowiednimi skrótami: MM i GL. Oczywiście jeśli chodzi o znaczki z próbami barw i wydania artystów, czy też wydania “luksusowe” nie pokazano z całą pewnością wszystkiego, jednak wraz z upływem mijającego czasu zbiór ten będzie poszerzany i uzupełniany o nowe walory.

Seria, składająca się z 11 znaczków, będąca wydaniem okolicznościowym, została opracowana według projektu B. Minne'a i wydana w dniu 07.06.1955. Znaczki wydrukowano mieszaną techniką stalorytu i miedziorytu (niem. Stichtiefdruck), w Paryżu [?]. Ostatni znaczek w serii, o nominale 200 F, wydany został jako znaczek poczty lotniczej. Na walorach zamieszczono rysunki nawiązujące do znanych powieści Verne’a (niekiedy wykorzystując ilustracje pochodzące z wydań książkowych – co pokazano przy kolejnych znaczkach).

Poniżej, w formie tabelki, przedstawiam krótką charakterystykę poszczególnych znaczków z tej serii.

Numer katalogowy				Nominał	Ząbko- wanie	Rytownik	Nakład	Ilustracja
Michel	Yvert	Gibbons	Scott	Nominał	Ząbko- wanie	Rytownik	Nakład	Ilustracja
512	427	529	340	1 F	13	Gandon	7 368 800	Balon “Victoria” zaczepiony o kieł słonia pow.: Pięć tygodni w balonie”
513	428	530	341	2 F	13	Dufresne	3 274 600	Verne, statek “Great Eastern”, nowoczesna platforma, pow.: “Pływające miasto”
514	429	531	342	3 F	13	Pièi	2 773 925	Verne, “Dom parowy”, nowoczesny czołg pow.: “Dom parowy”
515	430	532	343	5 F	13	Serres	1 000 200	Michał Strogow w podróży przez Syberię, cerkiew pow.: “Michał Strogow”
516	431	533	344	6 F	13	Miermont	295 000	Wielkie działo zbudowane przez profesora Schultze'go pow.: “500 milionów Begumy”
517	432	534	345	8 F	13	Gandon	226 300	Łodzie podróżników w czasie wyprawy po rzece Orinoko. pow.: “Wspaniałe Orinoko”
518	433	535	346	10 F	13	Cottet	247 100	Verne, podróżnicy na Morzu Lidenbrocka, grotołazi pow.: “Podróż do wnętrza Ziemi”
519	434	536	347	15 F	13	Cheffer	194 010	Most Tower Bridge w Londynie, głowy różnych ras ludzi pow.: “W 80 dni dookoła świata”
520	435	537	348	25 F	13	Mazelin	132 525	Verne, kapitan Nemo w “Nautilusie”, statek badawczy w głębinach wód pow.: “20 000 mil podmorskiej żeglugi”
521	436	538	349	30 F	11 ¼ × 11	Busière	121 125	Verne, “Nautilus” – podwodny okręt Marynarki Wojennej USA
522	PA 60	539	C 45	200 F	13	Freres	86 000	Verne, pocisk wylatujący z kolumbiady, nowoczesna rakieta pow.: “Z Ziemi na Księżyc”

Znaczek okolicznościowy - znaczek opłaty emitowany dla upamiętnienia ważnego wydarzenia, rocznicy, itp., często obok nominału zawiera dopłatę na określony cel, na ogół związany z okolicznością emisji.

Znaczek cięty - znaczek wydzielony z arkusza wydawniczego przez cięcie, gdy był wprowadzony do obiegu pocztowego jako cięty. Nie należy mylić ze znaczkiem nieząbkowanym, który był wprowadzony do obiegu jako ząbkowany lub nacinany, ale z powodu przeoczenia lub omyłki arkusz tego znaczka nie został poddany perforowaniu lub nacinaniu.

Arkusz sprzedażny - wydawnicza jednostka handlowa, w jakiej znaczki dostarczane są przez drukarnię zamawiającemu; składa się z kilku do kilkuset znaczków jednakowych lub niejednakowych, zazwyczaj otoczonych marginesem.

Seria - dwa lub więcej znaczków, na ogół o różnych, stopniowanych nominałach, o wspólnym rysunku motywie, temacie, nadruku, celu wydania, wprowadzonych do obiegu jednym zarządzeniem władzy pocztowej.

Karta maksimum - walor filatelistyczny, zawsze składający się z trzech elementów: karty ilustrowanej (tzw. widokówki), znaczka pocztowego naklejonego na widokowej stronie karty ilustrowanej oraz z okolicznościowego stempla pocztowego. Rysunek na znaczku pocztowym powinien być identyczny z głównym elementem rysunku na karcie ilustracyjnej. Rysunek lub napis na stemplu okolicznościowym musi być związany tematycznie z widokiem na karcie i znaczku albo z miejscowością, której ten widok dotyczy.

Koperta pierwszego dnia obiegu (FDC - ang. First Day Cover) - koperta z naklejonym znaczkiem lub znaczkami, ostemplowana (zazwyczaj stemplem okolicznościowym) w pierwszy dzień obiegu pocztowego tegoż znaczka. Koperty takie są wydawane przez pocztę, przedsiębiorstwo lub osobę prywatną. Filatelistyczna wartość FDC wzrasta, gdy koperta była użyta w prawdziwym obiegu pocztowym.

Próba robocza ( ang. Stage die proof, fr. Epreuve d'etat) - odbitka z pojedynczych klisz lub pełnych form drukowych w różnych barwach, w różnym stanie wykończenia, na różnych papierach, itp., sporządzana w celu ustalenia definitywnego rysunku znaczka, jego barwy, sposobu oddzielania lub dla kontroli poszczególnych faz produkcji.

Próba autorska, blok artysty (ang. Artist's die proof, fr. Epreuve d'artiste), - odbitki wykonane w toku rytowania matryc, sporządzane przez odbijanie farbami drukarskimi tych matryc w różnym stopniu wykończenia aż do odbitek całkowicie wykończonych, niekiedy w szczególnie pieczołowity sposób na arkusikach luksusowego papieru, czasami zaopatrzonych w podpis rysownika lub autora projektu.

Próba akceptowa (ang. Acceptance die proof, fr. Epreuve d'atelier) - wykonana w określonej lub różnych barwach na różnych papierach w celu uzyskania akceptacji władzy decydującej o emisji.

Próba barw pojedynczego znaczka (ang. Trial color die proof, fr. Epreuve de couleur) - odbitki znaczków wykonane w różnych barwach w celu doboru i ustalenia barw ostatecznych, w jakich ma nastąpić drukowanie nakładu do obiegu pocztowego.

Próba "luksusowa", blok luksusowy (ang. Epreuve de Luxe, fr. Deluxe sheet) - próba z matryc wykończonych, przeznaczona dla celów pamiątkowych, głównie dla prominentów.

Próba barw arkusza (ang. Trial color plate proof, fr. Essai de couleur) - próba barw na całym arkuszu drukarskim.